ANKA Ekonomi Koordinatörü Erdal Sağlam’ın kaleminden haftalık ekonomi analizinde, sıkı para politikasının piyasaları bunaltmaya başlayacağını dile getirerek şunları söyledi:
Seçim nedeniyle esnek uygulanan sıkı para politikasında yeni bir aşamaya geçiliyor. Yüzde 50’lik politika faizine karşılık piyasaları yüzde 53’le fonlayan Merkez Bankası, beklendiği gibi, kredi kartı faizlerini de yükseltti. Bayram ertesinde sıkı para politikasının piyasaları bunaltmaya başlaması bekleniyor.
Sıkı para politikasına seçim nedeniyle verilen üç aylık süre sona erdi, ekonomi yönetimi enflasyonla mücadeleyi sertleştirmeye başladı. Mart ayında bozulan beklentiler nedeniyle döviz paniği yaşanırken, geçtiğimiz hafta yeniden TL’ye dönüşün başladığına şahit olduk. Yılbaşından Mart sonuna kadar döviz rezervlerinde 30 milyar dolara yakın erime yaşanmışken, geçen hafta bu erimenin 7 milyar doları geri alındı. Önümüzdeki iki ay içerisinde 20 milyar doların daha sisteme girmesi bekleniyor.
Kısa vadeli yabancı sermaye girişi yeniden başlarken, seçim öncesinde altına ve dövize yapılan yatırımların da çözülmeye başladığı görülüyor. Bayram harcamaları nedeniyle TL’ye dönüşün hızlanması beklenirken, asıl tabloyu ise bayram sonrasında görme imkanımız olacak. Sıkı para politikasının alınacak kararlarla ne kadar sıkılaştırılacağı, bu ay sonuna doğru açıklanması beklenen yeni tedbirlerle birlikte açıklık kazanacak.
Uzun bayram tatilinin ardından ekonomide alınacak yeni tedbirlerin netleşmeye başlaması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bayram süresince seçim sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerine devam edip, tatil sonrasında Bakanlar Kurulu ve bürokraside değişiklikler yapacağı beklentilerinin iyice arttığına şahit oluyoruz. Yapılacak değişikliklerin, aynı zamanda bundan sonra ekonomi ve siyasette izlenecek yol haritası için önemli ipuçları vermesi bekleniyor.
Ekonomide alınacak tedbirler konusunda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in bir süredir hazırlık yaptığı biliniyor. Bu çalışmaların son aşamaya getirilip, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayı alındıktan sonra açıklanması bekleniyor. Bakan Şimşek’in Nisan ayı ortasında IMF-Dünya Bankası ara toplantıları için ABD’de olacağı, bu seyahatin ardından alınacak tedbirlerin kesinleştirilmesinin beklendiği söylenebilir.
ASIL SIKILAŞMA BAYRAM SONRASI
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklaması beklenen ilk tedbirler arasında bütçede yapılacak tasarruflar ile gelir artırıcı tedbirlerin olması bekleniyor. Kamu harcamalarında ciddi tasarruf için hazırlıklar yapıldığını, özellikle istisnaların kaldırılarak vergi gelirlerinin artırılmasına çalışılacağı da belirtiliyor. Bunun yanısıra özellikle gayrimenkul vergilendirme sisteminde değişiklik yapılarak, orta-uzun dönemde gelir artırıcı tedbirlerin de, açıklanacak pakette yer alması bekleniyor.
Seçimin ardından piyasalarda özellikle kredi faiz oranlarındaki yüksek artış nedeniyle, sıkıntıların başladığı görülüyordu. Merkez Bankası talebin kısılması için kredi kartı faiz oranlarını yükseltmek istemiş, ancak seçim öncesinde artması beklenen şikayetlerden çekinerek, bu kararını ertelemişti. Geçtiğimiz hafta sonunda Merkez Bankası kredi kartı faiz oranlarını artırmaya başladı.
Kredi kartı işlemlerinde (nakit çekim veya kullanım işlemleri hariç) uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı yüzde 3,66’dan yüzde 4,25’e çıkarıldı. Kredi kartı aylık azami akdi faiz oranı hesaplama yönteminde değişikliğe gidilerek, söz konusu oranın, aylık referans orana 55 baz puan yerine 114 baz puan eklenerek belirlenmesine karar verildi.
Seçim öncesi politika faiz oranlarındaki artışa kıyasla, nispeten uygun kalan faiz oranları nedeniyle, kredi kartı kullanımı canlı seyretmişti. Seçim sonrası haftaya bakıldığında da, eskisi kadar olmasa da, kredi kartı kullanımının canlı seyrini koruduğuna şahit olmuştuk. Merkez Bankası enflasyondaki artış eğiliminin devam etmesinde, kredi kartı kullanımının önemli etkisi olduğunu belirtip, faiz oranlarını daha da artırarak bu kullanımı azaltmaya çalışıyordu.
Kredi kartı faiz artışının ardından, adım adım yeni sıkılaştırma adımlarının gelmesi bekleniyor. Bayram tatili sonrası, tatilde piyasaya çıkacak fazla paranın çekilmesi gerçekleşecek, ardından da yeni adımların etkisini görmeye başlayacağız.
Özet olarak; bayram sonrasında piyasalardaki sıkışıklığın başlamasını bekliyoruz. Mayıs ayından itibaren de sıkı para politikasının asıl etkilerinin piyasalarda iyice kendini göstermesi bekleniyor. İyice sıkılaştırılacak para politikasının hem talebi daraltarak vatandaşı vurması hem de esnaf ve KOBİ’ler başta olmak üzere, özel sektörün finansmana erişimini zorlaştırması bekleniyor.
